Brakujące Ogniowo: część. 1

Rodzice i samopoczucie. Dobre samopoczucie na pierwszym miejscu

Dobre samopoczucie – co to takiego?

Jako rodzic jesteś najważniejszą osobą w życiu swojego dziecka, ale jesteś też najważniejszą osobą w swoim życiu, o czym często zapominają rodzice dzieci ze specjalnymi potrzebami. Być może tak wiele czasu i energii poświęcasz dziecku, że nie dbasz wystarczająco o własne samopoczucie. A twoje dobre samopoczucie daje wewnętrzne szczęście i satysfakcję. 

Dobre samopoczucie nie polega na walce o przetrwanie dnia, na życiu w strachu o przyszłość czy zadręczaniu się wieloma obowiązkami. Dobre samopoczucie nie polega na ignorowaniu problemów czy zamiataniu pod dywan rzeczy, które nie wyglądają tak, jak byśmy chcieli. Dobre samopoczucie wynika z akceptacji własnych słabości, z przyjmowania wyzwań i przejęcia kontroli nad emocjonalnym aspektem tych zdarzeń. Dbanie o własne samopoczucie, nawet, gdy życie wciąż serwuje coś nieprzewidzianego lub niepożądanego, to umiejętność, której można się nauczyć i rozwijać dzięki praktyce.

Dlaczego to takie ważne?

Bo to twoje życie. Dzieje się tu i teraz. Łatwo wpaść w pułapkę „będę szczęśliwy dopiero wtedy, gdy….”. Polega ona na wmawianiu sobie, że szczęście spotka nas dopiero wtedy, gdy coś konkretnego się wydarzy lub, gdy nasze dziecko osiągnie sukces. Ale niezmiennie dzieje się tak, że po zajściu zdarzenia od razu upatrujesz sobie kolejny cel i nie skupiasz się na szczęściu, które właśnie osiągnąłeś. Jeśli nie podejmiesz świadomie decyzji o postawieniu swojego szczęścia na pierwszym miejscu to nigdy nie wyrwiesz się z tego błędnego koła.

Jeśli skupisz się na osiągnięciu stanu spokoju i zadowolenia, wtedy wszystko wyda się znacznie łatwiejsze. Nie chodzi o to, że otaczający cię świat faktycznie się zmieni, ale o to, że zmieni się sposób, w jaki będziesz go doświadczać. Gdy człowiek jest szczęśliwy, inaczej postrzega świat. Łatwiej wtedy spojrzeć na wydarzenia z innej perspektywy, dostrzec alternatywne rozwiązania i możliwości, których się nigdy wcześniej nie zauważało. Gdy człowiek jest zestresowany, zaczyna myśleć tak, jakby miał klapki na oczach – cel, który chce osiągnąć (zazwyczaj chodzi o cel, którego realizacja ma przynieść szczęście) przesłania wszystko dookoła. Osoby odprężone łatwiej zauważają szerszą perspektywę, myślą bardziej kreatywnie i, oczywiście, czerpią radość z samej drogi do celu.

Doświadczenia emocjonalne nie są wyłącznie zjawiskiem wewnętrznym, lecz przenikają do każdej czynności. Emocje można usłyszeć w tonie głosu, zobaczyć w wyrazie twarzy i w postawie ciała. Doświadczenie emocjonalne wpływa na to, jak spędzamy czas, jak odnosimy się do ludzi wokół i jak rozwiązujemy problemy. W rzeczywistości emocje przenikają wszystkie aspekty życia i wpływają na postrzeganie świata choć zazwyczaj nie jesteśmy tego nawet świadomi. Pewne badania przeprowadzone na rodzicach dzieci chorych na autyzm wykazały, że pozytywne efekty zastosowanej u dziecka terapii behawioralnej mogą zostać stłumione, jeśli rodzice wykazują wysoki poziom stresu.

Od czego zacząć ?

1. Podejmij świadomą decyzję

Świadoma decyzja o postawieniu własnego samopoczucia na pierwszym miejscu nie jest wyzwaniem jednorazowym, a takim, które trzeba sobie stawiać cały czas od nowa. Jeśli nad swoim samopoczuciem przedkładasz np. potrzeby innych osób, wtedy musisz stale przypominać sobie, że to twoje samopoczucie jest priorytetem. Nie chodzi o to, że masz całkowicie ignorować potrzeby innych, ale musisz pamiętać, że to nie one są najważniejsze. Odpowiedz sobie na pytanie, co jest ważniejsze: samo działanie czy działanie i jednocześnie czerpanie z tego przyjemności? Niewielka zmiana priorytetów może zmienić twój sposób doświadczania.

Postawienie dobrego samopoczucia na pierwszym miejscu nie oznacza, że masz odrzucić wszystkie obowiązki i jechać do spa – choć jeśli masz taką możliwość to oczywiście to wykorzystaj! Priorytetowe traktowanie samopoczucia oznacza, że świadomie doświadczasz wszystkiego, co robisz, umiesz wprowadzić radość i spokój do swojego życia i wiesz, kiedy potrzebujesz chwili tylko dla siebie.

2. Znajdź czas na robienie tego, co daje ci radość 

Żyjąc na pełnych obrotach, łatwo jest dać się pochłonąć codziennym obowiązkom do tego stopnia, że nie zdajemy sobie nawet sprawy z tego, jak się czujemy. Jeśli zdecydowałeś, że twoje samopoczucie jest priorytetem, powinieneś zwrócić większą uwagę na sytuacje, w których nie czujesz się szczęśliwy czy zadowolony. Jeśli jesteś często zestresowany, zdenerwowany czy wyczerpany, to musisz znaleźć jakiś punkt zaczepienia na przeciwnym krańcu wachlarza emocji, znaleźć jakąś dobrą emocję, której będziesz mógł się chwycić w razie potrzeby.

Aby to zrobić, każdego dnia powinieneś z pełną świadomością poświęcić trochę czasu (choćby kilka minut) na czynności, które sprawiają ci radość. Tej przyjemnej czynności możesz używać przez cały dzień jako punktu odniesienia, możesz do niej wracać zawsze, gdy tylko zacznie cię opuszczać dobre samopoczucie. Wybierz więc coś, co lubisz, coś, co cię uspokaja i uszczęśliwia. Może lubisz spacerować, medytować, uprawiać jogę, biegać, głośno śpiewać lub bawić się z dzieckiem. Cokolwiek zrobisz, zrób to świadomie. Uświadom sobie, jak zachowuje się twoje ciało przed wykonaniem czynności, zamknij na chwilę oczy i spróbuj zrozumieć swoje ciało. Po wykonaniu czynności zastanów się ponownie. Jak się teraz czujesz? Co się zmieniło? Czy umiałbyś przywołać pozytywne emocje bez wykonywania jakiejkolwiek czynności?

3. Wewnętrzna Praca

To czasem trudna decyzja ale dająca największe zmiany. Praca wewnętrzna to poszerzanie własnej świadomości ,samoświadomości i inteligencji emocjonalnej. To przejecie przez proces żałoby i starty i odnalezienie spokoju w tu i teraz. To jeden z największych prezentów jakie możesz oferować dziecku. Najmniejsza gotowość do zrobienia tego kroku jest krokiem milowym w waszych relacjach z dzieckiem.

Więź to Podstawa

Programy konsultacyjne

Stanley Greenspan przypomina nam o ważnej zależności pomiędzy przywiązaniem do drugiej osoby a przyswajaniem nowej wiedzy.
Rzadko się o tym mówi, ale powinniśmy o tym pamiętać i stosować w swojej pracy. Lepiej zapamiętujemy doświadczenia, które wiążą się z bardzo pozytywnymi emocjami. Dlatego też dziecku łatwiej będzie skupić uwagę na czymś, czym się bardzo interesuje, a informacje, które dochodzą do niego podczas pozytywnych dla niego wydarzeń, na dłużej pozostają w jego pamięci długotrwałej.

Łatwiej zapamiętujemy w sytuacjach, w których czujemy się albo bardzo dobrze albo bardzo źle. Jeśli przedstawiamy dziecku informacje, które mają dla niego małą wartość emocjonalną, wtedy będzie mu trudno się na nich skupić, bo brakować w nich będzie czegoś, co pozwoli mu zachować je na długo w pamięci. Bardzo wiele rzeczy, których próbujemy nauczyć nasze dzieci ze spektrum, ma dla nich bardzo małą wartość emocjonalną. Nie motywują ich na tyle, żeby chciały się dowiedzieć o nich czegoś więcej. Dlatego tak ważne jest, żeby wykorzystywać zainteresowania dzieci, jeśli chcemy ich nauczyć czegoś nowego i dodawać do tego procesu wiele pozytywnych emocji.

Większość teorii rozwojowych społecznego uczenia się podkreśla, jak wielką rolę w procesie uczenia się odgrywa silne przywiązanie i dzielenie się pozytywnymi emocjami. Kiedy już dziecko lubi ze mną przebywać i czeka na to, co zrobię, wtedy uczenie go jest bardzo proste. Jeśli sprawicie, że w waszym towarzystwie dzieci będą czuły się dobrze, wtedy będą one też podążać za wami i cieszyć się, że mogą się czegoś od was nauczyć.

Dzielenie się emocjami (umiejętność dzielenia się swoimi doświadczeniami z innymi) to klej, który umożliwia społeczne uczenie się (uczenie się poprzez naśladowanie innych). Właśnie z tego powodu, kiedy pracujemy z dziećmi, to zwykle zaczynamy od ich preferencji. Kiedy interakcje z nimi krążą wokół tego, co ich interesuje, wtedy dosłownie chłoną to, czego chcemy ich nauczyć. Wtedy więcej rzeczy ich motywuje i aktywnie uczestniczą w tym, co im proponujemy.


Sposób, w jaki wchodzimy z nimi w interakcję sprawia, że czują się bardziej kompetentne, pewne siebie i ale także bardziej siebie akceptują. Jeśli czują się dobrze w waszym towarzystwie, wtedy chcą się od was uczyć. Dlatego próbujcie budować silną więź podczas waszych zabaw, aby pomóc dzieciom lepiej zapamiętywać i uczyć się.

Wykorzystajcie to, co je interesuje, sprawcie, aby czuły się dobrze w waszym towarzystwie i patrzcie, jak szybko się uczą!

Tłum. Joanna Brodowska